U osób z rozpoznaną cukrzycą typu 2 ogromną rolę w leczeniu odgrywa aktywność fizyczna. Cukrzycy oprócz leczenia farmakologicznego powinni wspomóc się terapią niefarmakologiczną, na którą składają się dieta i aktywność fizyczna.
Dzięki systematycznemu wysiłkowi fizycznemu poprawie ulega wydolność i sprawność organizmu:
- wzmacnia się serce, polepsza sprawność przepływu krwi w naczyniach krwionośnych w całym organizmie
- zwiększa się szansa na normalizację cieśnienia tętniczego krwi w ciągu doby
- zmniejsza się stężenie "złego" cholesterolu (cholesterolu LDL i triglicerydów), natomiast zwiększa się stężenie "dobrego" cholesterolu (HDL)
- zmniejsza się ryzyko gęstnienia i wykrzepiania krwi w naczyniach krwionośnych,
- zwiększa się siła mięśni, zręczność i sprawność ruchowa
- podwyższa się odporność organizmu na zakażenia
- poprawia się jakość kości i zmniejsza zagrożenie osteoporozą
- poprawia się sprawność układu oddechowego
- zmniejsza się ilość tkanki tłuszczowej w ogranizmie
- łatwiejsze jest utrzymanie należnej masy ciała
- poprawia się wykorzystanie glukozy przez komórki
- poprawia się skuteczność działania insuliny w organizmie
- normalizuje się poziom glukozy we krwi
- poprawia się samopoczucie fizyczne i psychiczne
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleciło następujące określenia odnośnie do stężenia glukozy:
Prawidłowa glikemia na czczo: 60-99 mg/dlNieprawidłowa glikemia na czczo: 100-125 mg/dlNieprawidłowa tolerancja glukozy: wartość glikemii 140-199 mg/dl stwierdzone 2 godziny po doustnym podaniu glukozy – test tolerancji glukozy
Kryteria wyrównania cukrzycy wg PTD:
Glikemia na czczo w osoczu żylnym: £110 mg/dlGlikemia na czczo – podczas samokontroli: 70-90 mg/dlGlikemia po posiłku – podczas samokontroli : do 135 mg/dlCiśnienie tętnicze – 130/80 mm Hg
Leczenie cukrzycy powinno być kompleksowe:
Leczenie dietetyczneAktywność fizycznaLeczenie farmakologicznegoEdukacja terapeutycznej
Ćwiczenia fizyczne obok diety stanowią nieodzowny element wyrównania cukrzycy.
Osobom chorym na cukrzycę najczęściej poleca się ćwiczenia wytrzymałościowe (aerobowe) - spacer/marsz, jazda na rowerze, bieganie, pływanie, ćwiczenia na orbitreku. Ćwiczenia powinny być wykonywane systematycznie (codziennie lub min. 3 razy w tygodniu). Aktywność fizyczna służy nie tylko poprawie kontroli glikemii, ale także redukcji masy ciała.
Chory z cukrzycą odniesie zdecydowane korzyści ze zwiększonej aktywności fizycznej. Musi on jednak pamiętać i pewnych zasadach:
Nie należy ćwiczyć na czczo. Najlepiej ćwiczyć około 2 godziny po lekkim posiłku
Idąc na spacer lub na trening powinno się mieć przy sobie łatwoprzyswajalne węglowodany tj. glukoza, owoc, cukier w kostkach.
Nie wolno podejmować wysiłku fizycznego w czasie trwania przeziębienia, stanu zapalnego w organizmie, gorączki.
Konieczne jest zapewnienie odpowiedniej ilości płynów, niedopuszczać do uczucie pragnienia.
Wysiłek fizyczny jest przeciwwskazany, gdy stężenie cukru we krwi przekracza 300 mg/dl lub gdy glikemia na czczo jest wyższa niż 250 mg/dl, a w moczu obecne są ciała ketonowe.
Wysiłek fizyczny u osób ze źle kontrolowaną cukrzycą może nasilić hiperglikemię i doprowadzić do kwasicy ketonowej.
Stężenie cukru poniżej 100 mg/dl przed wysiłkiem fizycznym jest również przeciwwskazaniem do jego podjęcia. Aktywność fizyczna jest możliwa po zwiększeniu stężenia cukru.
Stężenie cukru powinno być mierzone przed przystąpieniem do treningu oraz zaraz po jego zakończeniu.
Jeśli ćwiczenia trwają dłużej niż godzinę, pomiar glikemii powinien być wykonany w czasie ich trwania, gdy stężenie cukru jest niższe niż 70 mg/dl konieczne jest spożycie przekąski przed kontynuowaniem wysiłku.