Artykuł poglądowy

Chirurgiczne leczenie otyłości – aktualny stan wiedzy

Edward Stanowski, Krzysztof Paśnik

Wideochirurgia i inne techniki małoinwazyjne 2008; 3 (2): 71–86

Epidemiologia, definicja i klasyfikacja otyłości

Otyłość jest narastającym problemem medycznym ostatniego półwiecza, zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Australii, Kanady, czyli w krajach wysoko rozwiniętych [2]. Problemem medycznym jest nie tylko sama otyłość, zwłaszcza jeżeli BMI przekracza 40 kg/m2, ale także choroby towarzyszące otyłości, a właściwie przez otyłość spowodowane. Należą do nich cukrzyca typu 2, choroby serca i naczyń krwionośnych, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, co w konsekwencji prowadzi do powstania zespołu metabolicznego (ZM) [3–5], zwyrodnienia stawów kolanowych, zaburzenia hormonalne, bezpłodności i innych schorzeń, których leczenie pochłania w zależności od kraju 3–6% kosztów przeznaczonych na opiekę medyczną [6, 7]. O wielkości problemu świadczyć może to, że według Sturma oraz Fontaine i wsp. otyłość powyżej 40 kg/m2 skraca życie średnio o 20 lat, a konsekwencje otyłości są poważniejsze od konsekwencji palenia tytoniu czy picia alkoholu [8, 9]. Definicja i klasyfikacja otyłości według Friedmana i wsp. oparta jest o wskaźnik masy ciała (ang. body mass index – BMI), który jest ilorazem masy ciała wyrażonej w kilogramach i kwadratu wzrostu wyrażonego w metrach kwadratowych. Przyjęto następujący podział otyłości w zależności od wielkości wskaźnika BMI: • I° – 30–35 kg/m2, • II° – 35–40 kg/m2, • III° – powyżej 40 kg/m2. Za otyłość chorobliwą (ang. morbid obesity – MO) uważa się otyłość, gdzie BMI wynosi powyżej 40 lub powyżej 35 kg/m2, ale z chorobami współistniejącymi zależnymi od otyłości, takimi jak cukrzyca typu 2, nadciś-nienie tętnicze i inne. Z chirurgicznego punktu widzenia wyróżnia się otyłość olbrzymią (BMI >40 kg/m2) oraz superotyłość (BMI >50 kg/m2), które nie poddają się leczeniu farmakologicznemu i dietetycznemu i są wskazaniem do leczenia chirurgicznego. W ciągu ostatniego dziesięciolecia według Courcoulasa i wsp. podwoiła się liczba operacji z powodu otyłości [1].

Wskazania do operacji
Do operacyjnego leczenia mogą być kwalifikowani dorośli, u których BMI jest trwale większe od 40 lub 35 kg/m2, z chorobami towarzyszącymi otyłości. Pacjent musi rozumieć cel i zasadę leczenia chirurgicznego, wyrazić na nie i na opiekę pooperacyjną świadomą zgodę i nie może mieć ogólnych przeciwwskazań do przeprowadzenia operacji i znieczulenia (...)

Wskazania do chirurgicznego leczenia osób dorosłych z BMI 30–35 kg/m2 muszą być dobierane indywidualnie, w zależności od chorób współistniejących i ich aspektów medycznych, fizycznych i psychologicznych. U osób z chorobami współistniejącymi wskazania do operacji są dobrze udokumentowane, a leczenie operacyjne powoduje trwałą utratę masy ciała i przynosi całkowite lub częściowe ustąpienie powyższych chorób (...).

(czytaj cały artykuł)